برادرم مجید، مهندس عمران است و در مشهد چند سالیست که در کار ساختمان است. خیلی دوست داشتم درباره‌ی آن مطلب "مقایسه‌ مهندس و افغانی" از یک نفر که از نزدیک با افغانی‌ها کار کرده باشد نظر بخواهم. دیدم کی بهتر از همین مجیدآقای خودمان که هم مهندس است و هم با کارگرهای ایرانی و افغانی زیادی کار کرده و هم همشهری همان دوستانِ "مهندس و افغانی" چاپ‌کن است.

از مجید خواهش کردم مطلبی در این رابطه بنویسد. هی امروز و فردا کرد و ننوشت که البته با توجه به اینکه می‌دانم چند پروژه‌ی سنگین ساختمانی دست دارد و شب‌ها هم دیر به خانه‌اش می‌رود، دور از انتظار نبود. امروز دیدم ای‌میلی زده و گویا بیشتر به خاطر اینکه دیده چندبار مطلب کذا در ایمیل‌های گروهی به دستش رسیده، مطلب دقیقتری در این باره نوشته‌است. بخوانید:

این مطلب "مقایسه افغانی و مهندس" رو که در این ویلاگ دیدم چندان برام جالب نبود و توجهی با آن نکردم اما پس از چند روز ایمیلی از یکی از دوستان دریافت کردم که همین مقایسه رو به عنوان یک مطلب طنز برای من ارسال کرده بود . از این ایمیل هایی که همه به هم Forward می کنند . شاید حدود 5 مرتبه به صورت گروهی Forward   شده بود برای همین لازم دیدیم یک کمی در مورد افغانی ها با توجه به شناختی که از آنها دارم بنویسم .

من در مشهد در بخش ساخت و ساز مسغول هستم و شاید نیمی از عوامل اجرایی رو در شهر مشهد افغانی ها تشکیل می دهند . بیشتر پیمانکاران و مالکان (در کارهای کوچک) راغب به استفاده از کارگران افغانی هستند .

 اما کار کردن با افغانی ها به همین سادگی ها نیست . سه مشکل بزرگ وجود دارد :  قانون کار ، اداره بیمه و بی هویت بودن برخی کارگران .

 اداره کار به شدت با استفاده از کارگران فاقد مجوز کار برخورد می کند . اکثر غریب به اتفاق کارگران افغانی نیز فاقد مجوز کار هستند . جهت اطلاع اینکه جهت هر روز کار کارگر فاقد مجوز در مرتبه اول 35000 تومان کارفرما جریمه می شود ، در مرتبه دوم روزی حدود 90000 هزار تومان جریمه و در مرتبه سوم مشمول زندان برای کارفرما می شود . که واقعا جریمه سنگینی است . بیمه حوادث ساختمان و تامین اجتماعی نیز شامل کارگران افغانی نمی شود و اگر در حادثه ای کارگر افغانی آسیب ببیند کارگر افغانی  شامل هیچ گونه بیمه نمی شود و کارفرمای آن کارگر بایستی تمام هزینه های درمانی را بپردازد و اگر کارگر فوت کند باید تمام دیه را کارفرما از جیب بپردازد . ضمن انکه در کنار این موارد کارفرما به دادگاه معرفی می شود تا مطابق قانون کار جریمه نیز پرداخت کند . سوم ب هویت بودن کارگران افغانی که از همه مشکل تر است . اغلب کارگران افغانی فقط نام خود را اعلام می کنند و نام خانوادگی شان بر اساس شرایط اطراف اعلام می شود . اکثرا از فامیل هایی چون " محمدی" ، "روحانی" و … استفاده می کنند . حال اگر یک کارگر افغانی تخلفی بکند یا کاری را نیمه کاره رها کند و موبایلش را هم جواب ندهد به هیچ روشی قابل دسترسی نیست .

اما سوال این است که چرا با وجود این مشکلات باز هم همه ترجیح می دهند از کارگر افغانی استفاده کنند؟ چرا با وجود این همه کارگر بیکار هموطن و بعضا نیازمند باز هم پیمانکاران و مالکان به بکارگیری افغانی ها راغب ترند ؟

یک جواب مشخص و ساده اینکه " افغانی ها خیلی بهتر کار می کنند " .

کارگران افغانی بدون غل و غش کار می کنند و روزی خود را حلال می کنند . در حضور کارفرما همانطوری کار می کنند که در نبود او کار می کنند . الیته این بدان معنب نیست که تمام افغانی ها خوبند و هیچ عیبی ندارند . در بین آنها هم آدم هایی ناسالم پیدا می شود اما با توجه به نوع کار و سطح آن طبیعی است . مهم آن است که اکثریت مهاجرین افغانی آدم های سالم و به اصطلاح حلال خور هستند . به ویژه مهاجرین شمال افغانستان که افراد دقیق و تیزبینی هستند و اکثرا به مشاغل فنی تر و بعضا هنری (در ساختمان سازی) مشغولند .

مجموعا مقایسه مهندس و افغانی و زیر سوال بردن این افراد زحمت کش نشان از بی اطلاعی نویسنده آن مطلب طنز دارد .

مجید فرجامی، مهندس عمران