پارسال همینطور خوش‌خوشکی 12 تا کتاب طنزآمیز معرفی کردم که خودم از خواندن آنها بسیار لذت برده‌بودم. بعد – باز هم خوش‌خوشکی- در آخر بخش دوم معرفی کتاب‌ها نوشته بودم که اگر اینها را خواندید سال آینده همین موقع به خاطرم بیاورید دوازده تای دیگر معرفی کنم. حالا چند تا از دوستان کامنت گذاشته‌اند و ایمیل زده‌اند زود باش! قول دادی… انگار نه انگار که همه ما داریم در مملکتی زندگی می‌کنیم که اعتبار حرف‌های مقامات رسمی‌اش 24 ساعت هم نیست…
ولی به هر صورت من تسلیمم و از شوخی گذشته، خوشحال از این پیگری دوستان و ایضا اینکه حساب ما را از حساب مقامات رسمی –اعم از تقلبی و غیر تقلبی- جدا کرده‌اید. بنابراین امروز چند کتاب دیگر معرفی میکنم که همگی در بازار رسمی کتاب ایران در حال حاضر موجود و به راحتی قابل خریداری‌اند. خواندن آنها را جدا توصیه میکنم فقط متاسفانه وقت و امکان اینکه برای همه آنها مشخصات کامل (مثل قیمت و ناشر و این چیزها) را بنویسم ندارم. ولی خوشبختانه مشخصات همگی با جستجو در اینترنت به راحتی بدست می آید:
1- عطر سنبل عطر کاج (نام اصلی:Funny in Farsi)؛ فیروزه جزایری دوما
یکی از خلقیات بد من این است که چیزی مد بشود نمی‌روم طرفش. در مورد کتاب این عادت بد من باعث می‌شود تا بعضی وقتها کتابهای خوب را از دست بدهم یا دیر به سراغشان بروم مثل عطر سنبل عطر کاج که وقتی درآمد فقط به خاطر مد شدنش در صفحه کتاب روزنامه ها نرفتم طرفش. ولی پارسال که بالاخره آن را خریدم و خواندم دیدم عجب شاهکاری‌ست. یک روایت شخصی، موشکافانه، ظریف، یکدست و البته بسیار خنده‌دار از یک بانوی ایرانی که بیش از سی سال است که در آمریکاست. پر از بازی‌های زبانی و شوخی‌های بین فرهنگی. در مورد این کتاب امیدوارم روزی جداگانه بنویسم. طنز چند لایه‌ی این کتاب که در بطن آن نویسنده نگاهی ژرف –و البته شخصی- به تفاوت‌های فرهنگ ایرانی و آمریکایی دارد لااقل در فارسی منحصر بفرد است. خانم جزایری در این کتاب بیش از هر چیز با خودش و خانواده اش شوخی می کند که البته چون نام نویسنده Firoozeh Dumas یعنی به سنت آمریکایی ترکیبی از نام کوچک ایشان و نام خانودگی شوهرش در پشت کتاب خورده بوده به کسی برنمی‌خورد. اما –آنگونه که مقدمه کتاب جدید ایشان که هنوز ترجمه نشده خواندم- ناشر یا مترجم فارسی کتاب بدون اجازه ایشان نام خانواده پدری‌شان را پشت جلد ترجمه آورده که باعث دلخوری‌های زیادی شده. ولی در مجموع ترجمه خوبی هم دارد و توصیه می کنم حتما آن را بخوانید. ضمنا از آن دوستی که این کتاب را از من امانت گرفته و به روی خودش نمی‌آورد خواهش میکنم لااقل مشخصات کتاب را در بخش کامنت‌ها بگذارد.
2- دفترچه خاطرات و فراموشی؛ محمد قائد
این کار به معنای مصطلح طنزآمیز نیست. مجموعه مقالاتی بسیار جدی و عمیق در باب جامعه و رفتار ایرانی است که نویسنده طنز ظریف و بعضا بسیار خنده‌آورنده‌ای را در آنها بکار برده است. خواندن این کتاب می‌تواند برای شما هم مثل من اتفاق بزرگی در زندگی محسوب شود. قیمتش در چاپ جدید 10 هزار تومان است که البته یک مقداری گران است اما اگر دیربجنبید همان هم نایاب می‌شود. (خود من به 5 تا کتاب‌فروشی سر زدم تا توانستم همین چاپ دوم را که چند ماه از چاپش نمی‌گذرد پیدا کنم) ضمنا می‌توانید سری به سایت قائد بزنید و مفتکی هم مستفیض بشوید ولی از من بشنوید و این ده هزار تومان را از جگرتان بکنید و خرج فرهنگتان بکنید که اصل جنس است. انتشارات طرح نو.(راستی اگر کتاب را خریدید و خواندید، وقتی به آن پاورقی‌ای رسیدید که قائد از فردید و مظنه‌ی اجناس و "بقیه‌الله الاعظم" نوشته ؛ به قول شاعر بسیار مرا یاد کنید!)
3- کهنه‌های همیشه نو؛ مرتضی احمدی
بالاخره این کتاب ارشمند تجدید چاپ شد. کتابی حاوی متن و حتی نت‌های بسیاری از ترانه‌های روحوضی و ضربی‌خوانی که بومی تهران هستند و بسیار کمیک. مرتضی احمدی با این کار جدا خدمت بزرگی به فرهنگ ایران و به خصوص تهران کرده است. او علاوه بر جمع‌آوری و کتابت نسخه‌های اصیل توضیحات بسیار ارزشمندی در مورد تاریخچه این نوع از موسیقی و تئاتر به همره نکات اجرایی بعضی از آنها داده است. احمدی که بیش از 85 سال عمر دارد آخرین ضربی‌خوان اصیل ایران است. اتشارات ققنوس؛4500 تومان
4- چرند و پرند؛ علی اکبر دهخدا
در مورد چرند و پرند چه می‌توانم بگویم؟ جز اینکه سرآغار طنز سیاسی-مطبوعاتی ایران است به قلم آدمی مثل دهخدا که لابد مقام شامخ علامگی را با طنزنویسی (آن هم در زمان مشروطه که این قبیل چیزها را در ردیف مطایبه و هزل و تفنن‌جات می‌دانسته‌اند) مغایر نمی‌دیده. چرند و پرند علاوه بر ارزش تاریخی و کلاسیک هنوز هم از حیث قدرت طنزنویسی از لحاظ تکنیکی قابل توجه و مطالعه است و به خصوص از این نظر آموزنده که می‌توان با پرهیز از زبان شلخته و ادبیات رها، با استفاده از زبان مردم کوچه و بازار اثر طنزآمیزی ساخت که ارزش ادبی هم داشته باشد. انتشارات خلاق؛ 2000 تومان ؛ تلفن 66959971
5- قنبرعلی؛ محمدعلی جمالزاده
حالا که حرف کلاسیک‌ها شد این رمان طنزآمیز را که ترجمه آزاد جمالزاده است را بخوانید. ثواب دارد لذت هم می‌برید هزینه‌اش هم زیاد نیست (بلانسبت مثل متعه در مذهب حقه جعفری). انتشارات سخن
6- ژاک قضا و قدری و اربابش؛ دُنی دیدرو
این اثر گرچه چند صدسال پیش و توسط یکی از اصحاب دایره‌المعارف نوشته شده است ولی بسیار مدرن است. حتی بعضی معتقدند به خاطر شیوه بدیع قصه‌گویی و قطع مکرر خط روایی داستان در حوزه پست مدرن می‌گنجد. اما من به این چیزهایش کاری ندارم. داستانی‌ست بسیار جذاب، طنزآمیز، بدیع و انسان‌گرایانه. مینو مشیری از فرانسه ترجمه‌اش کرده و بسیار هم خوب. چاپ سال 86اش که فرهنگ نو منتشر کرده 6500 است. حتما بخوانید.
7- در رویای بابل؛ ریچارد براتیگان
یک قصه بامزه و جذاب با ریتمی بسیار تند که تقریبا در یک شبانه‌روز اتفاق می‌افتد. داستان یک کارآگاه خصوصی سودایی که دائما در خیال بابل است. یک براتیگان بازی اصیل که می تواند شدیدا منبع الهام شود. ترجمه پیام یزدانجو.
نشر چشمه؛ 3400 تومان
8- راننده تاکسی
هنوز قیمت این کتاب معلوم نیست اما نشر نی دارد آن را درمی‌آورد و الان توی چاپخانه است. خریدن این کتاب را بیش از خواندنش توصیه میکنم. حدود بیست داستان کوتاه پیوسته طنزآمیز است که بدک نیست. یا در واقع اینجوری فکر میکنم…!
*******
پی‌نوشت: دوازده کتابی که قبلا در دوبخش (اینجا و اینجا معرفی – یا به عبارت بهتر: توصیه به خواندنشان- کرده‌بودم اینها بودند که همچنان توصیه به قوت خود باقیست: 1- سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی2- نیکولا کوچولو 3- وغ‌وغ ساهاب 4- بی بال و پر 5- شوایک 6- چنین کنند بزرگان 7- دن كاميلو 8- قلندران پیژامه‌پوش 9- طنزآوران امروز ایران 10- شوکران شیرین 11- فرهنگ گفته‌های طنزآمیز 12- فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز.
ضمنا پیش از آن هم چند کتاب "درباره" طنز و طنزنویسان معرفی کرده بودم که بیشتر به درد طنزپردازها و دانشجویان ادبیات می‌خورد و می توانید اینجا با آنها آشنا شوید. البته بعضی‌هایشان در بازار رسمی کتاب نیستند یا تجدید چاپ نشده‌اند.
جالبه! اينکه از خوندن کتاب خودتم لذت بردی جالبه! :>
اقا من ۵تاشو خوندم…ولی دفترچه و خاطرات فراموشی قائد گير نمياد…حداقل اينجا نيس .من از سايتش خوندم با عذاب وجدان!بعد يه سوال فنی راننده تاکسی مال خودتونه؟!
آقا دست شما درد نكنه. اينجوري آدم با خيال راحت تر كتاب ها رو مي خره و مي خونه.
ميشه از شما خواهش كنيم هر كتاب خوب و مناسبي رو كه خونديد به ما هم معرفي كنيد.وقتي كه افرادي مثل شما كتابي رو معرفي مي كنن،انگار يه تلنگري هم به ما زده ميشه تا حركتي بكنيم و كتابي بخونيم و خلاصه حداقل يه كار مثبت انجام بديم و دعاي خيري هم نثارشما و امثال شما كنيم كه ما رو از غفلت و بي خبري در مياريد 🙂
البته من احساس مي كنم كه در حال حاضر بيش از هر زمان ديگه اي مردم ما احتياج دارن كه با كتابهاي خوب و مفيد آشنا بشن و اطلاعات و دانسته هاي خودشون رو افزايش بدن، نه اينكه مغلوب شرايط نامناسب و غفلت و خماري و بي خبري بشن كه عده اي فرصت طلب از خدا مي خوان كه مردم در اين حالت بي خبري و غفلت باقي بمونن.
باز هم تشكر
اگه اشكالي نداره لينك مطلب شما رو در فيس بوكم گذاشتم.
سلام ببخشید به خاطر مشکلاتی که این چند وقت داشتم اصلاْ حواسم به کتاب که پیش منه نبود، کتاب رو به همراه دو فیلم که هنوز پیش من هست تا چند روز دیگه به دستتون میرسونم ولی کتاب فوق‌العاده‌ای هست با نثری روان حتماْ بخونید
چنتاشونو گذاشتم توی لیست، دوتا لینک قبلی رو هم باز کردم که بخونم.
از شما ممنونم
سلام
شما مطمئناً مدير خوبي نميشيد چون شرط اول مديريت در ايران پشت گوش انداختن قولهايي كه داده بوديد هست!
سلام. تو اين بازار نا اميدی دلمون خوشه به نوشته های ۴ نفر مثل شما.
سلام به محمود بسیار عزیز… یک مطلبی هست که خیلی وقت است دلم میخواهد اینجا اعتراف کنم ولی به هر دلیل قدرت بیانش رو نداشتم!… من برخی از این کتابهای طنزآمیزی رو که اینجا نام بردی خوندم و دارم … یک عالمه کتاب طنز دیگه هم دارم و صاحب و وارث یک کتابخانه خصوصی بسیار بزرگ هستم که اکثر کتابهاش رو دست کم یک دور خوندم… مثلا تقریبا تمام کتابهای ایرج پزشکزاد رو که طنزپردازیست که کمتر دیده ام در نوشته های مختلفت ازش یاد بکنی خوانده ام و همین الان کتاب “بوبول” او جلوی چشمم است!؟… در اینترنت هم بسیار طنز خوانده ام و میخوانم … مثلا کارهای اغلب دوستان آی طنزی تو، از سیدابراهیم نبوی که قوم و خویشی دوری هم با من دارد گرفته تا همین ابن محمود که بتقریب همشهری خودمان است و من همه کارهای سالهای اخیرشان را دیده و خوانده ام…اما اعتراف من اینه که راستش تا به حال فقط طنزهای دو نفر را دیده ام که تقریبا هیچوقت افت نداشته و همیشه و همیشه عالی و خواندنی و دوست داشتنی و جذاب و عمیق بوده است… این دو نفر یکی فردی به نام ف.م.سخن است که در سایت گویا و گاهی در وبلاگ شخصی اش طنز مینویسد و دیگری فردیست به نام میم.ف که از زمانی که در بازتاب مینوشت من شیفته قلمش شدم و بعد او را در تابناک و سرانجام تا زمان انتخابات کذائی در فرارو دنبال کردم و هنوز هم سعی میکنم هرجا هست و مطلبی مینویسد سراغش بروم و با اشتیاق هزار درصد!؟ طنزهای نابش را دنبال کنم… فکر میکنم تو نازنین هم این طنزنویس خوش فکر و خوش قلم اخیر را که عجیب دل از من برده است و بنظرمن جزو درجه یک ترین طنزپردازان معاصر ماست تاحدودی بشناسی و با کارهای زیبایش آشنا باشی… ناگفته نماند که طنزپردازان بزرگ دیگری مثل هادی خرسندی هم هستند که چون سبک و کلاس کارشان از طنزپردازان فوق متفاوت است ازشان در اینجا نام نبردم… از خدای بزرگ موفقیت و سربلندی تو محمود عزیز و همینطور اون م.ف رو آرزو میکنم.
سلام. خيلي جالب بود. از سايتهايي است كه هر روز سر ميزنم..
کجایی خبری ازت نیست ؟ کهریزکی ؟
مخصوصا عطر سنبل … خيلی جذاب بود. و چه ترجمه روان و يکدست و عاليی داشت. ژاک قضا و قدری هم خوب بود. دن کاميلو و سرگذشت حاجی بابا : عالی. ممنون از اين که زکات لذت فرهنگی را می پردازيد.