در بسیاری از نواحی ایران، و از جمله شمال خراسان، به استاد موسیقی “بخشی” می گویند و معتقدند که خدا به آن شخص نظری دارد که چنین ساز و نوای خوشی را “بخشیده” است. حاج قربان سلیمانی هم از این جهت یکی از بزرگترین بخشی های قوچان خراسان و بلکه کل ایران بود، هر چند که معمولا فقط به نام “حاج قربان” شناخته می شد.
در قوچان ترک و کرد و فارس قاطی اند . حاج قربان ترک زبان بود ولی شیوه نواختن و خواندنش بیش از آنکه شبیه ترک های غرب ایران باشد، شبیه کردها بود. موسیقی را –بعد از پدرش، بیشتر از بخشی های کُرد منطقه- سینه به سینه آموخته بود و همینطور هم آموزش می داد. می گویند بیست سی سالی ساز را به خاطر مخالفت روحانیون و متشرعین کنار می گذارد، اما بعدها عده ای روشنش می کنند که اگر قرار به رفتن به جهنم باشد آنقدر از همین متشرعین در صف خواهند بود که نوبت به تو نمی رسد (یا یک همچین چیزی!) و حاج قربان هم باز شروع می کند.
ساز او دوتار بود که به همراه آن می خواند. دوتار در خراسان و گلستان ساز بسیار متنوعی است، بطوریکه دست کم از تربت جام تا قوچان و بجنورد و بندرترکمن آن را هر قومی به شیوه خود می نوازند و با زبان خود می خوانند.
حاج قربان پای ثابت بسیاری از جشنواره های داخلی و خارجی بود و “حس عمیق” او کاملا در موسیقی اش جریان داشت. نوای او واقعا از جان برمی آمد و بر دل هم لاجرم می نشست.
بسیاری از اساتید موسیقی ایران به دیدار حاج قربان رفته و برخی با او کارهایی هم اجرا کرده اند که البته کمتر ضبط شده و آنها هم که ضبط است خصوصی و شخصی محسوب می شود. از جوانترها، محسن نامجو مدتها نزد حاج قربان شاگردی کرده است. حاج قربان می گفت تو عاشق سازت باید باشی، ساز عاشق تو نیست.
قطعه ای که از او انتخاب کرده ام و در اینجا گذاشته ام، یکی از همان قطعاتی ست که شدیدا بر دل می نشیند. اسم این قطعه “شاختایی” است که بی اغراق در منطقه وسیع شمال شرقی ایران جزو موسیقی فولکلور مردم است و خود من اجراهای ترکمنی و کردی و ترکی و جامی آن را شنیده ام، همه هم عالی. اما چیزی که حاج قربان اجرا می کند چیز دیگریست.
این شاختایی در مدح پیامبر اسلام و به زبان ترکیست، اما برای لذت بردن از آن و حتی تحت تاثیر آن قرار گرفتن نیازی به دانستن ترکی و اعتقاد به اسلام نیست. گفتم که… از دل برآمده. روحش شاد.

(این بخشی که اینجا گذاشته ام، هرچند 9 دقیقه است اماباز هم شاختایی کامل نیست و برای آپ لود و داونلود بهتر، فایل را کوتاه و سبک کرده ام. ضمن اینکه کاست ها و سی دی های معدودی که از حاج قربان منتشر شده هیچکدام کیفیت ضبط و تنظیم خوبی ندارد و بخشی از بدکیفیتی کار به این خاطر است.)