اخیرا اظهارات شما را در مورد کمک آمریکا به جنبش سبز و اینکه رهبران جنبش سبز به شما گفته اند یا پیام داده اند که ما نیاز به کمک نداریم، شنیدم. می خواهم برای شما که احتمالا در آینده با این موضوع بیشتر مواجه خواهید بود، نکاتی را درباره اخلاق ایرانیان که چه در حوزه شخصی و چه در حوزه اجتماعی و سیاسی بگویم. این نظر را از این رو می دهم که من بخش اعظم دیدگاهها و اخلاقیات و اصول و منش شما را می دانم و همه را از روی کتابی که شما نوشتید، خوانده ام. ولی شما اخلاقیات ما را نمی دانید و حتی اگر کتابی در مورد آن نوشته شده بود، قطعا به دردتان نمی خورد. چون یک ایرانی به این سادگی حرفهایی را که به آن اعتقاد دارد نمی زند، چه برسد که آن را بنویسد.

ما در ایران پدیده ای داریم به اسم تعارف. شاید این موضوع در مورد هیچ کشور دیگری صدق نکند، ولی ما بشدت به آن پای بندیم. مثلا وقتی یک ایرانی از شما با اصرار می خواهد به خانه اش بروید، منظورش واقعا این نیست که شما دست چلسی خانوم و بیل را بگیرید و سر ساعت هشت بیایید خانه ما. ما تعارف که می کنیم، شما باید بگوئید نه، بعد ما به شما اصرار می کنیم که تو رو خدا بیایید نان و پنیر بخورید، ولی منظورمان این است که اگر آمدید برای شما ده جور غذای رنگ و وارنگ درست می کنیم، شما باید برای اینکه مودب شناخته شوید، دائما خودتان را عقب بکشید. شما باید بگوئید، نه اول شما بیایید خانه ما، بعد ما می گوئیم توی خانه فقیر و فقرا هم یک چیزی برای خوردن پیدا می شه، بعد شما بگوئید از سر ما هم زیاده. بعد ما می گوئیم قابل شما رو نداره، بعد شما می گوئید صاحابش قابل داره و آخرش خودتان با هوش خودتان و بدون اینکه ما چیزی بگوئیم باید بفهمید که آیا واقعا ما دوست داریم شما بیایید به خانه ما، یا دوست ندارید.

ضرب المثلی ایرانی داریم که می گوید صورت ات را با سیلی سرخ نگه دار. از این نظر در ایران همه مردم ما مثل هنرپیشه های هالیوود زندگی می کنند. نه اینکه منظورم این است که مردم ما خوشگل اند یا زندگی پر هیجانی دارند، یا هر روز از این طلاق می گیرند و با آن ازدواج می کنند و روز دیگر از آن طلاق می گیرند و با یکی دیگر ازدواج می کنند. منظورم این است که یک بازیگر هالیوود همیشه باید لباس هایش مرتب باشد و همیشه بدرخشد تا کارگردانان از او برای فیلم دعوت کنند، حتی اگر پول خرید لباس و رفتن به آرایشگاه را نداشته باشد، ما هم همینطور هستیم. همیشه سعی می کنیم خیلی مرتب و منظم و شنگول و شاد به نظر بیاییم، حتی اگر غمگین باشیم. اگر خیلی هم فقیر باشیم، سعی می کنیم نشان بدهیم خیلی پولداریم. وقتی شما از من می پرسید: زندگی خوبه؟ اگر خیلی زندگی بدی داشته باشیم، می گوئیم: ای، بد نیست. و اگر زندگی خیلی خوبی هم داشته باشیم، می گوئیم: ای، بد نیست. اگر بدانید که ما مشکل مالی داریم و برای کمک به ما مثلا هزار دلار در یک پاکت به ما هدیه بدهید، ما هفته بعد دویست دلار از همسایه مان قرض می کنیم و یک گلدان 1200 دلاری عتیقه می خریم و آن را به شما می دهیم تا روی تان کم بشود و دیگر به ما کمک نکنید. اگر توسط سه لات چاقوکش وسط خیابان مشغول کتک خوردن باشیم و ده تا زخم هم برداشته باشیم، و شما یا آقای ناتو بیایید و با یک اسلحه بگوئید کمک می خواهید، ما خواهیم گفت: نه، خیلی ممنون، خودم از عهده این ها برمی آیم. و بعد ممکن است زخمی بشویم یا حتی بمیریم ولی به احتمال زیاد از شما کمک نمی گیریم. اگر یک شبکه تلویزیونی دائر کنیم و همان حرف هایی را در مورد آزادی و دموکراسی و حقوق بشر بزنیم و شما سراغ ما بیایید و بگوئید برنامه های تان خوب است، آیا به کمک مالی ما نیاز دارید یا نه؟ ما می گوئیم نه، ایرانیان خودشان کمک می کنند و ما کارمان را ادامه می دهیم. شما هم فکر می کنید واقعا همین طور است که ما می گوئیم، در حالی که واقعا آن طور نیست. ما حتی برای ماه بعد هم نمی توانیم هزینه های مان را تامین کنیم. ما ترجیح می دهیم به جای کمک گرفتن از کسی که خودش را دوست ما می داند، و ما هم مطمئنیم که دوست ماست، شبکه تلویزیونی مان تعطیل شود، تا اینکه از شما کمک مالی بگیریم. شما نباید به حرف ما گوش کنید، باید اصرار کنید، بعد ما می گوئیم نه، بعد کم کم قبول می کنیم. این یک راز است، لطفا این را به هیچ کس حتی شوهرتان یا آقای اوباما نگوئید. اگر صورت ما تپل مپل و سرخ است، بخاطر این نیست که وضع تغذیه و اوضاع مالی مان خوب است، بخاطر این است که با سیلی صورت مان را سرخ نگه داشته ایم.

—————–

بخشی از یادداشت ستایش برانگیز نبوی، بسیار مناسب برای ترجمه به انگلیسی توسط کسانی که بر هر دو زبان تسلط دارند